ไขมันจากสัตว์-พืช ประโยชน์ และโทษ และความสำคัญต่อสุขภาพ

ถ้าพูดถึง ไขมันจากพืช ไขมันจากสัตว์ เราล้วนแต่ยังสงสัยกับสองคำนี้ว่ามันคืออะไร มีประโยชน์ หรือโทษอย่างไร วันนี้เราจะมาเจาะลึกเรื่องไขมันสัตว์และไขมันพืช ประโยชน์ โทษ ความสำคัญของไขมันต่อร่างกาย รวมถึงน้ำมันและไขมันแตกต่างกันอย่างไร ไปดูกันเลย

ไขมันจากสัตว์

เมื่อพูดถึง จิ้มจุ่มเนื้อ หลายคนคงนึกถึงน้ำซุปหอมหวานที่มาพร้อมกับมันเนื้อเยิ้ม ๆ ลอยอยู่ ซึ่งเป็นแหล่งของไขมันจากสัตว์ที่ให้พลังงานและรสชาติอันเข้มข้น โทษของไขมันเหล่านี้ไม่ได้มีเพียงด้านลบแต่ยังจำเป็นต่อร่างกายในปริมาณที่พอเหมาะ การทำความเข้าใจประเภทและปริมาณการ บริโภคจึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดและหลีกเลี่ยงผลเสียต่อสุขภาพ

ไขมันจากพืช

ในเมนู ผักจิ้มจุ่ม ที่เน้นสุขภาพ เราจะพบว่าไขมันจากพืชเข้ามามีบทบาทสำคัญ น้ำจิ้มเต้าหู้ยี้ หรือ น้ำมันงานที่เพิ่มความหอมในซุปล้วนมาจากพืชพรรณธรรมชาติ ไขมันเหล่านี้มักอุดมไปด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัว ซึ่งเป็นประโยชน์ของไขมันต่อร่างกาย ช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด การเลือกบริโภคไขมัีนจากพืชจึงเป็นอีกทางเลือกที่ดีต่อสุขภาพและอร่อยได้ไม่แพ้กัน

ไขมันจากพืช มีอะไรบ้าง

ไขมันจากพืชมีไขมันได้แก่อะไรบ้าง สามารถแบ่งออกได้หลายประเภทตามโครงสร้างทางเคมีและแหล่งที่มา โดยแต่ละประเภทก็มีคุณสมบัติของไขมันและประโยชน์ต่อร่างกายที่แตกต่างกันไป

1. กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (Monounsaturated Fatty Acid)

เป็นไขมันดีที่ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี LDL และเพิ่มคอเลสเตอรอลชนิดดี HDL ในเลือด ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ แหล่งที่พบได้แก่

• น้ำมัน – น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว น้ำมันคาโนลา น้ำมันงา น้ำมันเมล็ดชา
• อาหาร – ถั่วเปลือกแข็ง เช่น อัลมอนด์ เม็ดมะม่วงหิมพานต์ งา อะโวคาดด มะกอก

2. กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน (Polyunsaturated Fatty Acid)

เป็นกรดไขมันจำเป็นที่ร่างกายสร้างเองไม่ได้ ต้องได้รับจากอาหาร ช่วยลดคอเลสเตอรอลรวมในเลือด แต่หากได้รับมากเกินไปอาจลดคอเลสเตอรอลชนิดดีด้วย แหล่งที่พบได้แก่

• น้ำมัน – น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันข้าวโพด น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันดอกคำฝอย
• อาหาร – เมล็ดเจีย เมล็ดแฟลกซ์ เมล็ดทานตะวัน ถั่วเหลือง

3. กรดไขมันอิ่มตัว (Saturated Fatty Acid)

แม้ว่าไขมันอิ่มตัวส่วนใหญ่จะมาจากสัตว์ แต่มีไขมันพืชบางชนิดที่มีกรดไขมันอิ่มตัวสูง ซึ่งควรบริโภคในปริมาณที่จำกัด เพราะอาจเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้ แหล่งที่พบได้แก่

• น้ำมัน – น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว
• อาหาร – กะทิ

ไขมันจากสัตว์ มีอะไรบ้าง

ไขมันจากสัตว์ส่วนใหญ่เป็น ไขมันอิ่มตัว ซึ่งมีคุณสมบัติที่แข็งตัวในอุณหภูมิห้องและมีปริมาณ คอเลสเตอรอลสูง การบริโภคมากเกินไปอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ แหล่งที่มาหลัก ๆ ของไขมันจากสัตว์ได้แก่

1. ไขมันจากสัตว์

เป็นไขมันที่แทรกอยู่ในเนื้อสัตว์ประเภทต่าง ๆ ทั้งส่วนที่เป็นมันติดหนัง หรือ มันที่แทรกอยู่ในเนื้อ เช่น น้ำมันหมู ไขมันวัว ไขมันไก่ และ เบคอน ซึ่งเป็นแหล่งของกรดไขมันอิ่มตัวที่สูง

2. ผลิตภัณฑ์จากนมและเนย

เป็นผลิตภัณฑ์จากนม เช่น เนย ชีส ครีม และนมสด ที่ไม่ได้พร่องไขมัน ล้วนมีไขมันอิ่มตัวเป็นส่วนประกอบหลัก โดยเฉพาะเนยและชีสที่มีไขมันสูง

3. ไข่แดง

ไข่แดงเป็นแหล่งของคอเลสเตอรอลและไขมัน ซึ่งถึงแม้จะอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ แต่ก็ควรบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม

4. น้ำมันปลา

เป็นไขมันจากสัตว์ที่แตกต่างจากประเภทอื่น เพราะมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนสูง โดยเฉพาะ โอเมก้า 3 ซึ่งเป็นไขมันดีที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ แหล่งที่พบได้แก่ น้ำมันตับปลา และปลาทะเลต่าง ๆ เช่น ปลาแซลมอน ปลาแมคเคอเรล และปลาทู